Prace nad sformułowaniem propozycji na II Szczyt Pokojowy rozpoczną się po konferencji tematycznej w Kanadzie

Ukraina i dziesiątki krajów partnerskich kończą konferencje tematyczne dotyczące poszczególnych punktów Formuły Pokoju. Na podstawie wyników tych forów rozpoczną się prace nad sformułowaniem propozycji na drugi Szczyt Pokojowy, który powinien stać się podstawą do rozpatrzenia i zatwierdzenia przez jego uczestników.

Jak stwierdził Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, od sierpnia do listopada w ramach takich konferencji wypracowano wszystkie punkty Formuły Pokojowej – a wszystko to przy „dobrej reprezentacji świata”.

„Odbyły się spotkania w sprawie bezpieczeństwa nuklearnego, bezpieczeństwa energetycznego, bezpieczeństwa żywnościowego, bezpieczeństwa ekologicznego – po eksplozji tamy Kachowskiej i wszystkich rosyjskich strajkach. Oznacza to, że wszystkie aspekty rosyjskiej agresji zostaną przedstawione w odrębnym dokumencie, który powinien stać się podstawą merytoryczną drugiego Szczytu Pokojowego. Droga do pokoju krok po kroku” – powiedziała głowa państwa.

„Na początku listopada zakończymy naszą „Formułę Pokoju” i prezydent Zełenski powiedział, że wtedy będzie gotowy wysłuchać innych inicjatyw, takich jak Chiny, Brazylia, Republika Południowej Afryki itp., Aby włączyć je do naszej. Wtedy nasza propozycja uzyska znaczące poparcie” – dodał Andrij Jermak.

Uzgodniono zorganizowanie konferencji tematycznych w oparciu o wyniki odpowiednich grup roboczych podczas pierwszego Szczytu Pokojowego w Szwajcarii w czerwcu tego roku.

• 22 sierpnia odbyło się pierwsze spotkanie on-line poświęcone punktowi „Bezpieczeństwo energetyczne” Formuły Pokoju. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele ponad 40 krajów partnerskich i organizacji międzynarodowych. Liderami tej grupy roboczej są Dania i Polska. Komunikat oparty na wynikach konferencji zwraca uwagę na znaczenie bezpieczeństwa cywilnej infrastruktury energetycznej podczas konfliktów zbrojnych oraz chęć partnerów do dalszego przyczyniania się do ochrony i odbudowy ukraińskiego przemysłu energetycznego.

Wspólny komunikat w sprawie bezpieczeństwa energetycznego.

• 4 września w internecie odbyła się druga konferencja tematyczna poświęcona bezpieczeństwu żywnościowemu. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele 75 krajów partnerskich i organizacji międzynarodowych z różnych regionów świata. Liderami grupy roboczej są Turcja, Wielka Brytania i Unia Europejska. W komunikacie po wynikach spotkania podkreślono zależność potrzeb światowego bezpieczeństwa żywnościowego od swobodnej i bezpiecznej żeglugi na Morzu Czarnym i Azowskim, znaczenie rozwoju centrów i szlaków logistycznych, kontynuację wsparcia dla inicjatywy humanitarnej „Zboże z Ukrainy” i rozminowywania ziem ukraińskich, a także znaczenie inwestycji w ukraińską produkcję rolną.

Wspólny komunikat w sprawie bezpieczeństwa żywnościowego.

• 19 września odbyła się trzecia międzynarodowa konferencja pt. „Przywracanie sprawiedliwości” (również w formie on-line). Wśród uczestników wydarzenia byli przedstawiciele około 60 krajów partnerskich i organizacji międzynarodowych. Liderem tej grupy roboczej jest Holandia. W komunikacie opartym na wynikach konferencji uczestnicy odnotowali dalsze wzmacnianie ukraińskich organów śledczych, wsparcie dla działań Międzynarodowego Centrum Ścigania Zbrodni Agresji przeciwko Ukrainie, prace Wspólnej Grupy Śledczej i innych międzynarodowych inicjatywy, śledztwa Międzynarodowego Trybunału Karnego, a także prace nad stworzeniem międzynarodowego mechanizmu odszkodowań za szkody i szkody wyrządzone Ukrainie.

Wspólny Komunikat „Przywrócenie Sprawiedliwości”.

• 14 października w internecie odbyła się czwarta konferencja tematyczna poświęcona zagadnieniom Formuły Pokojowej dotyczącym zapobiegania eskalacji wojny. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele 66 państw i organizacji międzynarodowych. Liderem grupy roboczej jest Wielka Brytania. W dokumencie opartym na wynikach wydarzenia uczestnicy zwrócili uwagę na znaczenie skutecznego wdrożenia systemu porozumień o bezpieczeństwie, wszechstronnego wzmocnienia zdolności obronnych Ukrainy oraz wprowadzenia środków ograniczających w celu odstraszenia przyszłej agresji.

Wspólny komunikat „Zapobieganie eskalacji i powtarzaniu agresji”.

• 17 października w Paryżu odbyła się piąta konferencja poświęcona pierwszemu punktowi Formuły Pokojowej „Promieniowanie i bezpieczeństwo nuklearne”. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Francję jako współprzewodniczącą grupy roboczej wraz ze stroną ukraińską, a także współliderami – Czechami, Japonią i Szwecją. Przedstawiciele 70 krajów i organizacji międzynarodowych byli obecni fizycznie i online. Zgodnie z wynikami konferencji uczestnicy potwierdzili znaczenie przywrócenia pełnej suwerennej kontroli Ukrainy nad wszystkimi jej obiektami jądrowymi, w tym elektrownią jądrową w Zaporożu, kontynuacji monitorowania bezpieczeństwa jądrowego w tych obiektach oraz wysiłków na rzecz ochrony przed incydentem nuklearnym. Odnotowano także plany wzmocnienia międzynarodowych mechanizmów reagowania na zagrożenia zasad bezpieczeństwa jądrowego i radiacyjnego.

Wspólny komunikat „Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona”.

• 19 października w Helsinkach odbyła się szósta konferencja poświęcona ósmemu punktowi Formuły Pokojowej „Bezpieczeństwo Ekologiczne”. W wydarzeniu online i offline wzięli udział przedstawiciele 60 krajów i organizacji. Konferencję przygotowała Finlandia jako współprzewodnicząca grupy roboczej ds. tego punktu. Uczestnicy Wspólnego Komunikatu zwrócili uwagę na znaczenie stworzenia uniwersalnej platformy oceny wpływu rosyjskiej agresji na środowisko, wsparcia dochodzeń w sprawie odpowiednich przestępstw i stworzenia mechanizmów odszkodowań za szkody, a także zintensyfikowania międzynarodowych wysiłków na rzecz przywrócenia środowiska naturalnego Ukraina – gleby, flora, fauna i zasoby wodne

Wspólny komunikat „Bezpieczeństwo ekologiczne”.

• 24 października w Rydze w formacie mieszanym odbyła się siódma konferencja tematyczna poświęcona piątemu punktowi Formuły Pokojowej „Wdrożenie Karty Narodów Zjednoczonych i przywrócenie integralności terytorialnej Ukrainy i porządku światowego”. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Argentynę i Estonię – współprzewodniczących grupy roboczej ds. realizacji tego punktu, a także Łotwę jako stronę goszczącą i Ukrainę. Przedstawiciele 61 krajów i organizacji byli obecni osobiście i za pośrednictwem łącza wideo. We wspólnym dokumencie opartym na wynikach spotkania uczestnicy zauważyli zależność zapobiegania dalszej eskalacji i ponownej agresji od pełnego przywrócenia integralności terytorialnej Ukrainy, a także potrzebę zreformowania Rady Bezpieczeństwa ONZ i wzmocnienia międzynarodowy system sprawiedliwości

Wspólny komunikat w sprawie wprowadzenia w życie Karty Narodów Zjednoczonych i przywrócenia integralności terytorialnej Ukrainy i porządku światowego.

• 25 października odbyła się ósma konferencja tematyczna poświęcona szóstemu punktowi Formuły Pokojowej „Wycofanie wojsk rosyjskich i zaprzestanie działań wojennych”. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Ukrainę i Litwę jako współprzewodniczących grupy roboczej ds. realizacji tego punktu. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele 56 krajów i organizacji. Uczestnicy zwrócili uwagę na potrzebę całkowitego wycofania wojsk rosyjskich i przywrócenia przez Ukrainę całkowitej kontroli nad wszystkimi jej terytoriami uznanymi na arenie międzynarodowej, co powinno stać się niezbędnym warunkiem całkowitego zaprzestania działań wojennych.

Komunikat wspólny „Wycofanie wojsk rosyjskich i zaprzestanie działań wojennych”.

• W dniach 30-31 października w Montrealu w Kanadzie w formacie mieszanym odbywa się dziewiąta konferencja tematyczna poświęcona czwartemu punktowi Formuły Pokojowej „Uwolnienie więźniów i osób deportowanych”. Według Wołodymyra Zełenskiego mówimy o dziesiątkach tysięcy dzieci uprowadzonych przez Rosję z okupowanych terytoriów Ukrainy. Wśród deportowanych są dzieci z domów dziecka, te, które straciły rodziców w wyniku rosyjskiej agresji, a także te, które zostały oddzielone od rodzin podczas rosyjskiej filtracji.

Pierwszy Szczyt Pokojowy, który odbył się w dniach 15-16 czerwca 2024 r. w Szwajcarii, zdołał przyciągnąć bezprecedensową liczbę uczestników – 101 krajów i organizacji międzynarodowych ze wszystkich kontynentów i regionów: Ameryki Łacińskiej, Bliskiego Wschodu oraz Azji, Afryki, Europy , region Pacyfiku, Australia i Ameryka Północna. Dwie trzecie uczestniczących krajów było reprezentowanych na najwyższym szczeblu.

Zdaniem Andrija Jermaka, Wołodymyr Zełenski wpadł na pomysł Formuły Pokoju już wiosną 2022 roku. Polegała ona na zaproponowaniu światu ukraińskiej wizji sprawiedliwego zakończenia wojny w oparciu o prawo międzynarodowe. Aby przeciwdziałać nie tylko rosyjskiej propagandzie i jej fałszywym twierdzeniom o pokoju, ale także możliwym alternatywnym planom pokojowym, które mogą nie uwzględniać interesów Ukrainy. Zdaniem szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy złożony charakter Formuły i jej oparcie na prawie międzynarodowym pozwalają uwzględnić interesy państw ze wszystkich kontynentów świata.

Prezydent Ukrainy po raz pierwszy ogłosił Formułę Pokoju w przemówieniu na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ we wrześniu 2022 r., a podczas przemówienia do uczestników szczytu Grupy Dwudziestu w listopadzie 2022 r. wymienił i wyjaśnił wszystkie 10 punktów Formuły .

Cała późniejsza, złożona i wielopoziomowa architektura prac nad Formułą Pokoju miała na celu ciągłe przekazywanie ukraińskiego stanowiska w każdym aspekcie rosyjskiej agresji maksymalnej liczbie krajów i zwiększanie międzynarodowego wsparcia dla Ukrainy.

Formuła pokojowa i jej kluczowe elementy znajdują już poparcie w szeregu dokumentów międzynarodowych, w szczególności w rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ z 23 lutego 2023 r. Różne państwa wykazały gotowość do zostania liderami lub uczestnikami realizacji swoich punktów. Pod koniec sierpnia 2023 r. dla każdego punktu Formuły utworzono odpowiednie grupy robocze przedstawicieli krajów z różnych kontynentów.

Wdrożenie Formuły Pokojowej było omawiane na setkach spotkań dwustronnych i wielostronnych. W okresie przygotowań do pierwszego Szczytu Pokojowego odbyło się 10 spotkań na szczeblu ambasad z udziałem przedstawicieli kilkudziesięciu krajów świata oraz sześć spotkań na poziomie doradców przywódców państw (24 czerwca 2023 r. – w Kopenhadze, 5-6 sierpnia 2023 r. – w Dżuddzie, 28 października 2023 r. – na Malcie, 12 stycznia 2024 r. – w Davos, 20 marca 2024 r. – w Kijowie).