„Władze skarbowe mają już dostęp do praktycznie wszystkich informacji bankowych, które w krajach UE przekazywane są automatycznie. Jednak wśród pomysłów Ministerstwa Finansów zawartych w Strategii dochodów państwa do 2030 roku jest umożliwienie władzom skarbowym dostępu do tajemnicy bankowej bez nakazu sądu. Dlaczego jest to wątpliwy pomysł i jak może zaszkodzić biznesowi? Opowiada im Dmytro Boyarchuk, dyrektor wykonawczy […]„, informuje: businessua.com.ua
Władze skarbowe mają już dostęp do praktycznie wszystkich informacji bankowych, które w krajach UE przekazywane są automatycznie. Ale wśród pomysłów Ministerstwa Finansów w Narodowym strategie dochodów do 2030 r. – aby umożliwić władzom fiskalnym dostęp do tajemnicy bankowej bez nakazu sądu. Dlaczego jest to wątpliwy pomysł i jak może zaszkodzić biznesowi? Dmytro Boyarchuk, dyrektor wykonawczy CASE Ukraine i Yefrem Lashchuk, ekspert CASE Ukraine, specjalista ds. polityki prawnej Platformy Ekspertów Ekonomicznych, opowiadają historię
Nowy numer Forbesa Ukraina: 202 największe prywatne firmy i 303 skutecznych dyrektorów generalnych. Zamów i otrzymaj dwa czasopisma w cenie jednego!
Tajemnica bankowa jest jedną z głównych gwarancji niezawodności systemu bankowego. Ministerstwo Finansów twierdzi jednak, że szeroki dostęp organów skarbowych do tajemnicy bankowej jest powszechnie przyjętą praktyką na świecie. Można go zatem uznać za integralny element integracji Ukrainy ze wspólnotą europejską.
„W Europie i na świecie nie ma tajemnicy bankowej dla organów podatkowych, ważne jest jednak zapewnienie ochrony informacji” – powiedziała w publicznym komunikacie wiceminister finansów Svitlana Vorobei.
Zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów o dodatkowe wyjaśnienia, a także zwróciliśmy się z odpowiednimi prośbami do innych organów, aby uzyskać pełny obraz tej kwestii.
Dostęp do tajemnicy bankowej w raporcie OECDMinisterstwo Finansów poinformowało, że stwierdzenie „w Europie i na świecie nie ma tajemnicy bankowej” opiera się na raporcie Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) „Poprawa dostępu do informacji bankowej dla celów podatkowych.”
Raport OECD szczegółowo analizuje kwestię dostępu organów podatkowych do tajemnicy bankowej, propagując ideę konieczności jej rozszerzenia. Analizuje kilkadziesiąt krajów.
Jednak raport w zakładce „dostęp do tajemnicy bankowej” w zdecydowanej większości przypadków oznacza:
- informacje o kliencie banku (imię i nazwisko),
- dostępność informacji o numerach rachunków,
- informacja o przychodach odsetkowych klienta,
- informację o saldzie na rachunkach na koniec roku.
Informacje takie są bowiem niemal automatycznie przekazywane organom podatkowym w zdecydowanej większości krajów zachodnich. A dyskusja w raporcie OECD toczy się głównie wokół anonimowych kont. OECD wzywa do porzucenia tej praktyki. A także wokół wymiany informacji podatkowych (numery rachunków, dochody odsetkowe, saldo na koniec roku) pomiędzy różnymi krajami w celu monitorowania obecności zagranicznych aktywów i dochodów z nich.
Praktyka dostępu do konkretne informacje handlowe o działalności przedsiębiorstw jest rzadkością. W przeciwieństwie do ogólnych informacji o nazwie klienta i numerze rachunku, informacje o operacjach biznesowych i przepływie środków ujawniają dane o kontrahentach, warunkach umów i cechach modeli biznesowych. Coś, co wpadając w obce ręce, stwarza zagrożenie dla stabilności, a nawet istnienia biznesu.
W większości przypadków taki dostęp wymaga obecności działań proceduralnych. We wspomnianym raporcie OECD wcale nie chodzi o nieograniczony dostęp bez decyzji sądu. Takie działania są możliwe, ale wymagają szeregu weryfikacji i zatwierdzeń w różnych krajach, aby zapobiec nadużyciom.
Propozycja Ministerstwa FinansówMinisterstwo Finansów proponuje ujawnienie dokładnie tych informacji bankowych, co nie jest nawet bliskie normie swobodnego dostępu w cywilizowanych krajach.
Mówimy o dostępie do informacji o dostępności i przepływie środków na rachunkach podatnika. Inaczej mówiąc, o dostępie do tajemnicy handlowej, dostępie do informacji o transakcjach gospodarczych i sytuacji finansowej podatnika. Informacje, które wyraźnie zarysowuje raport OECD cytowany przez Ministerstwo Finansów, wcale nie są typowe dla praktyki swobodnego dostępu organów skarbowych.
A co z informacjami bankowymi, które OECD w swoim raporcie jako takie określa? jest zapewnione do organów podatkowych w trybie automatycznym?
Zgodnie z art. 69 Ordynacji podatkowej Ukrainy banki automatycznie wysyłają do organów podatkowych powiadomienia o otwarciu i zamknięciu rachunków podatników w bankach, innych instytucjach finansowych, pozabankowych dostawcach usług płatniczych i portfelach elektronicznych emitentów pieniądza elektronicznego.
Co najwyżej instytucje bankowe pełnią rolę agentów podatkowych przy obliczaniu podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów odsetkowych. Oznacza to, że informacja o dochodach odsetkowych podatników przesyłana jest również automatycznie do organów podatkowych.
Ponadto instytucje bankowe są uprawnione do sprawdzania zgodności naliczenia kwot zapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składki wojskowej z wysokością wypłacanych wynagrodzeń. Oznacza to, że urząd skarbowy posiada również wszystkie niezbędne informacje na temat wynagrodzeń poszczególnych osób.
Pytanie retoryczneWładze skarbowe mają już dziś dostęp do praktycznie wszystkich informacji bankowych, które w krajach UE dostarczane są automatycznie, a o których wspomina raport OECD przytaczany przez Ministerstwo Finansów.
Co najwyżej, zgodnie z procedurą Ministerstwa Sprawiedliwości, służba wykonawcza podczas windykacji otrzymuje informacje o istniejących rachunkach/portfelach elektronicznych dłużnika m.in. od organów podatkowych. Świadczy to także o tym, że fiskus dysponuje dużą ilością informacji bankowych o podatnikach.
Czego jeszcze potrzeba Ministerstwu Finansów, skoro fiskus ma już praktycznie wszystko, czego nie mają wszystkie organy podatkowe w krajach UE – to pytanie retoryczne.
Nie ma potrzeby wyjaśniać, jak potoczą się wydarzenia, jeśli instytucjonalnie słaby organ uzyska nieograniczone możliwości dowiedzenia się wszystkiego o działalności gospodarczej wszystkich osób. Krótko mówiąc, w rękach kilku urzędników pojawią się informacje warte dziesiątki miliardów hrywien, a wykorzystanie otrzymanych informacji będzie raczej warunkowe.
Powyższe stawia pod dużym znakiem zapytania propozycję Ministerstwa Finansów dotyczącą rozszerzenia dostępu organy skarbowe do tajemnicy bankowej. A to rodzi dodatkowe pytania o jakość przygotowania Strategii Dochodu Narodowego do 2030 roku i wyraźnie wskazuje na potrzebę rewizji pospiesznie przygotowanego dokumentu.
Źródło