“Jest zgoda kolegium komisarzy na drugą wypłatę z KPO dla Polski. Chodzi o 9,4 mld euro – informuje brukselska korespondentka RMF FM Katarzyna Szymańska-Borginon. Pierwszy wniosek – na 6,3 mld euro – złożył jeszcze w grudniu 2023 r. premier Donald Tusk zaraz po objęciu władzy, a KE wypłaciła pieniądze w kwietniu.”, — informuje: www.rmf24.pl
Ten wniosek obejmuje realizację 20 reform i ośmiu inwestycji głównie w opiekę zdrowotną, cyfryzację, planowanie przestrzenne, rynek pracy, efektywność energetyczną, jakość powietrza i czystą mobilność. Trwa wyścig z czasem.
Kolejny wniosek Polska złoży w grudniu. W ramach KPO możliwe jest składanie dwóch wniosków rocznie. Pieniądze trzeba wydać do 2026 r., co nie będzie łatwe w związku z ponad dwuletnim opóźnieniem wskutek sporu władz PiS z Komisją Europejską o praworządność.
Jak informowała korespondentka RMF FM pod koniec października, przygotowania do drugiej wypłaty środków z KPO Polsce były robione na ostatnią chwilę. Powodem opóźnień od początku były przepychanki między ministerstwami w sprawie terminu zakazu spalania węglem niskiej jakości. Warszawa uspokajała, że wszystko jest pod kontrolą, a środki z KPO nie są zagrożone.
„Jeżeli rozporządzenie nie weszłoby w życie, to KE nie może wydać pozytywnej oceny, bo sam projekt aktu prawnego nie wystarcza” – usłyszała wówczas dziennikarka RMF FM w Brukseli.
Opóźnienie powstało, bo pojawił się problem kompetencyjny i ambicjonalny między ministerstwem klimatu a resortem przemysłu. Ministerstwo Przemysłu wspierane przez lobby górnicze zakwestionowało wiele zapisów w projekcie przedstawionym już w kwietniu przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. MKiŚ kibicowały z kolei organizacje pozarządowe walczące ze smogiem, które argumentowały, że dłuższe wykorzystywanie w systemach grzewczych węgla niskiej jakości będzie dłużej szkodzić ludzkiemu zdrowiu.
Ostatecznie terminy, kiedy zaczną obowiązywać nowe parametry jakościowe dla węgla, mają zostać wydłużone.
Na drugą płatność z KPO będą się składać dwie transze opiewające na 5,725 mld euro i na 4,540 mld euro. W sumie wypłata wyniesie 9,4 mld euro, bo zostanie pomniejszona o zaliczkę, którą KE już Polsce wypłaciła.
Po rewizji KPO składa się z 57 inwestycji i 54 reform. Polska ma otrzymać z KPO 59,8 mld euro, w tym 25,27 mld euro w postaci dotacji i 34,54 mld euro w formie preferencyjnych pożyczek.