Jedna na osiem spraw NABU i SAPO zakończyła się uniewinnieniem sądu – raport cieni

Co ósma sprawa kierowana do sądu przez detektywów Narodowego Biura Antykorupcyjnego Ukrainy (NABU) i prokuratorów Wyspecjalizowanej Prokuratury Antykorupcyjnej (SAPO) kończy się uniewinnieniem. Takie dane znajdują się w Raporcie uzupełniającym do rozdziału 23 „Sprawiedliwość i prawa podstawowe” Raportu Komisji Europejskiej w sprawie Ukrainy w 2023 r., przygotowanym przez koalicję organizacji społeczeństwa obywatelskiego, UNN raporty.

Bliższe dane

Raport cieni pokazuje istotne problemy w ukraińskim systemie sądownictwa antykorupcyjnego. Tym samym w 2024 r. HACC wydał 31 wyroków skazujących (skazano 40 osób) i 4 uniewinniono (5 osób uniewinniono).

Głównym problemem raportu jest niska jakość bazy dowodowej detektywów NABU i prokuratorów SAPO, co prowadzi do uniewinnień oskarżonych. W raporcie przytoczono przykłady przypadków, w których detektywi nielegalnie zebrali materiał dowodowy, który nie został zaakceptowany przez sąd lub w ogóle nie dysponował żadnymi dowodami.

W raporcie podkreślono także znaczną liczbę postępowań karnych prowadzonych przez NABU, a niektóre z nich nie są traktowane priorytetowo. Z każdym rokiem wzrasta obciążenie pracą HACC, a co za tym idzie, wydłuża się czas rozpatrywania spraw. Średnio rozpatrzenie jednej sprawy zakończonej wyrokiem trwa obecnie 517 dni. Maksymalny okres osiągnął 1684 dni, czyli prawie 5 lat.

Dodać

Opinia publiczna wielokrotnie zwracała uwagę na fakt, że NABU marnuje zasoby państwowe i czas na sprawy, które nie są krytyczne i mają wątpliwą perspektywę sądową.

Przykładowo Kateryna Datsenko, przedstawicielka Rady Kontroli Publicznej NABU (PCC) w Komisji Personalnej, głośno wypowiedziała się na temat niskiej skuteczności detektywów w prowadzeniu dochodzeń w sprawie korupcji w sektorze obronnym. Według niej, wraz z wybuchem wojny na pełną skalę należy spodziewać się znacznego wzrostu liczby przypadków korupcji w sektorze obronnym. Jednak na dzień dzisiejszy toczy się jedynie 48 postępowań karnych, w których o podejrzeniu powiadomiono zaledwie 7 osób.

To, że NABU marnuje czas i zasoby na sprawy o wątpliwych perspektywach, podkreślali także międzynarodowi eksperci oceniający pracę detektywów.

Dobrym przykładem jest sprawa byłego Ministra Infrastruktury Wołodymyra Omelyana. Dochodzenie w tej sprawie zajęło prawie trzy lata, w wyniku czego HACC ostatecznie wydał wyrok uniewinniający. Nawiasem mówiąc, ani detektywi NABU, ani prokuratorzy SAPO nigdy nie przeprosili publicznie Omeliana ani nie zostali ukarani za nielegalne pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej.

Podobna historia może spotkać teraz byłego ministra Mykołę Solskiego, który w maju został publicznie oskarżony przez NABU i SAPO o sprzeniewierzenie gruntów. Nie chodzi o to, że sam Solsky objął ziemię w posiadanie, ale o to, że pomógł bojownikom ATO zarejestrować działki, które zdaniem detektywów powinny były trafić do innych osób, w szczególności w celu wystawienia na aukcjach Funduszu Majątku Państwowego na sprzedaż gruntu.

Ta historia ma już osiem lat, a rozsądny termin dochodzenia już dawno minął, ale detektywi postanowili ogłosić podejrzenia w tym roku. W najbliższym czasie planują przesłuchać prawie 1500 żołnierzy ATO.

Jednocześnie NABU wdało się ostatnio w wewnętrzne spory ze swoim byłym pierwszym zastępcą Gizo Uglavą, zarzucając mu naruszenia w wykonywaniu bezpośrednich obowiązków. Uglava z kolei twierdził, że NABU jest organem stronniczym politycznie, pozostającym pod wpływem osób z zewnątrz. Więcej o skandalu przeczytasz tutaj.