Niemcy: Aby zaradzić zmianom w polityce USA i poprawić perspektywy wzrostu, potrzebny jest stabilny rząd

Upadek niemieckiego rządu koalicyjnego następuje w szczególnie trudnym dla kraju momencie w obliczu wyników wyborów w USA. Kanclerz Olaf Scholz zamierza rozpisać nowe wybory do końca marca, choć może to nastąpić wcześniej, w zależności od terminu wotum zaufania w parlamencie.

Niektóre niekorzystne konsekwencje drugiej prezydentury Trumpa prawdopodobnie zaczną obowiązywać wraz z początkiem jego kadencji w styczniu 2025 r. Brak możliwości szybkiej reakcji niemieckiego rządu na niektóre z nadchodzących środków może zwiększyć utrzymującą się słabość strukturalną kraju, która spowalnia wzrost w ciągu ostatnich dwóch lat.

Widzimy znaczne ryzyko pogorszenia wzrostu PKB w Niemczech, który już według przewidywań będzie słaby. Szacujemy, że produkcja gospodarcza utrzyma się w tym roku na poziomie -0,1% i utrzyma się w przyszłym roku, przy wzroście PKB o około 0,1%, w porównaniu z naszą poprzednią prognozą na rok 2025 wynoszącą około 0,9%. Prognoza ta jest obarczona dużym stopniem niepewności w zależności od skala i termin potencjalnych zakłóceń w handlu, oczekiwany spadek zaufania przedsiębiorców i związane z nim opóźnienia w inwestycjach, a także nastawienie fiskalne następnego rządu.

Konsekwencje prezydentury Trumpa są szeroko zakrojone Oczekuje się, że Stany Zjednoczone, drugi co do wielkości partner handlowy Niemiec po Chinach i największy pojedynczy cel eksportu, nałożą wyższe cła importowe, co stanowiłoby poważną porażkę dla zależnej od eksportu gospodarki Niemiec.

Prawie 10% niemieckiego eksportu trafiło w 2023 roku do Stanów Zjednoczonych – najwięcej od ponad 20 lat. Jednocześnie udział eksportu do Chin spadł z najwyższego w historii poziomu 8% w 2020 r. do 6% w 2023 r., częściowo odzwierciedlając zwiększoną konkurencyjność chińskiego sektora produkcyjnego, w szczególności sektora motoryzacyjnego.

Niemcy pozostają również w dużym stopniu uzależnione od importu z Chin, który stanowił 11,5% całkowitego importu w 2023 r. Rosnący światowy protekcjonizm i rosnące ryzyko wojny handlowej między USA a Chinami przetestują odporność niemieckich łańcuchów dostaw w nadchodzących latach.

Źródło: Niemiecki Federalny Urząd Statystyczny, Oceny zakresu Polityka fiskalna i obronna pod presją, kluczowym ryzykiem jest fragmentacja parlamentarna Jeśli chodzi o budżet, Niemcy prawdopodobnie staną w obliczu żądań Stanów Zjednoczonych dotyczących wyższych wydatków na wojsko w nadchodzących latach, nawet przy wydatkach na obronność przekraczających już docelowy cel NATO wynoszący 2% PKB, wspierany przez specjalny fundusz o wartości 100 miliardów euro utworzony w 2022 roku.

Jednak dodatkowe wydatki na obronność będą trudne do uwzględnienia pomimo przestrzeni fiskalnej Niemiec, przy przewidywanych deficytach budżetowych w nadchodzących latach na poziomie średnio 1,2% PKB, a wskaźnik zadłużenia spadnie poniżej 60% do 2029 r.

Odzwierciedla to brak elastyczności budżetowej Niemiec ze względu na przepisy dotyczące hamulca zadłużenia. Konieczność większych inwestycji publicznych na obronność, ale także na zieloną transformację, może skutkować dalszymi debatami na temat reform hamulca zadłużenia, potencjalnym wykorzystaniu środków pozabudżetowych czy przesunięciu przynajmniej części wydatków na poziom europejski.

Jednak kluczowym ryzykiem dla tych potencjalnych zmian w polityce, które byłyby pozytywne dla perspektyw wzrostu w Niemczech i Europie, jest rosnąca fragmentacja parlamentarna.

Aktualne sondaże wskazują, że obie skrajne partie polityczne, Alternatywa dla Niemiec i Sojusz Sahra Wagenknecht, mogą zdobyć około 25% głosów. Gdyby partie te osiągnęły lepsze wyniki niż oczekiwano i osiągnęły większość blokującą dla zmian konstytucyjnych przekraczającą 33%, mogłoby to jeszcze bardziej skomplikować dyskusje na temat zmian w zakresie hamulca zadłużenia.

Aby zapoznać się ze wszystkimi dzisiejszymi wydarzeniami gospodarczymi, sprawdź nasz kalendarz ekonomiczny.

Eiko Sievert jest starszym dyrektorem ds. ratingów państw i sektora publicznego w firmie Scope Ratings GmbH.