„31 października Wołodymyr Zełenski podpisał ustawę nr 4033-IX o zwolnieniu z więzienia osób skorumpowanych poprzez zawarcie porozumień w ramach śledztwa. Aby wdrożyć sprawiedliwy mechanizm porozumień z dochodzeniem, Ukraina miała obowiązek wobec UE otrzymać pieniądze w ramach programu Ukraine Facility Plan. Czego mogą spodziewać się osoby oskarżone o korupcję i jak zamienić to prawo w skuteczny mechanizm sprzyjający konkurencyjności […]„, informuje: businessua.com.ua
Wołodymyr Zełenski 31 października podpisał ustawę nr 4033-IX w sprawie zwalniania osób skorumpowanych z więzienia poprzez zawarcie porozumień w ramach śledztwa. Wdrożyć sprawiedliwy mechanizm z dochodzeniem wynikał obowiązek Ukrainy wobec UE w celu otrzymania pieniędzy w ramach planu instrumentu finansowego dla Ukrainy. Czego mogą spodziewać się osoby oskarżone o korupcję i jak przekuć to prawo w skuteczny mechanizm, który przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności procesu karnego? Kostyantyn Kryvenko, prawnik i doradca kancelarii „Iljaszew i Wspólnicy” opowiada historię
Amazon inwestuje miliardy dolarów w sztuczną inteligencję, roboty i uczenie maszynowe. Jakie zasady i zasady rządzą firmą?
Dowiesz się tego 22 listopada na Forbes Tech 2024. Kup bilet poprzez link!
Zagrożone było zapewnienie Ukrainie pomocy w wysokości 4 miliardów euro z UE w ramach instrumentu finansowego na rzecz Ukrainy. Strona ukraińska naruszyła terminy spełnienia warunków związanych z przyjęciem projektu ustawy o porozumieniach z dochodzeniem w sprawach korupcyjnych – podkreślało pod koniec października Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Departament zauważył, że Ukraina musi spełnić ten warunek do końca trzeciego kwartału 2024 roku.
Jednak 29 października Rada Najwyższa przyjęła projekt ustawy nr 12039 o porozumieniach ze śledztwem, a 31 października podpisał go Wołodymyr Zełenski.
Instytut porozumień ze śledztwemUstawa nr 4033-IX przywraca atrakcyjność instytucji ugody w postępowaniu karnym dotyczącym korupcji. Pozwala skazanym za korupcję uniknąć faktycznej kary pozbawienia wolności poprzez zastąpienie jej okresem próbnym lub innym złagodzeniem kary, które jest skutecznie zakazane od 2015 roku.
Ugoda zawarta pomiędzy prokuratorem a podejrzanym lub oskarżonym (oprócz bezspornego przyznania się do winy za zarzucane mu przestępstwo) musi uwzględniać spełnienie przez tego ostatniego określonych warunków: ujawnienie innych osób skorumpowanych oraz zadośćuczynienie. Jeżeli dana osoba działała samodzielnie, wystarczy jedynie odszkodowanie.
Mechanizm porozumień ze śledztwem pozwoli nie przeciążać pionu antykorupcyjnego i demaskować jeszcze bardziej skorumpowane osoby. Zachęci także „złapanych” do poddania się śledztwu.
Zdarzają się przypadki, gdy ludzie są wykorzystywani lub nie do końca rozumieją konsekwencje swoich działań. Pomoże to z godnością wyjść z sytuacji. Przecież to, co jest korupcją w świetle prawa, nie zawsze jest korupcją w postrzeganiu społeczeństwa. Na przykład, gdy dana osoba, jego zdaniem, działała w interesie przedsiębiorstwa lub państwa, podejmowała niestandardowe decyzje zarządcze mające na celu uzyskanie pozytywnego wyniku, ale z pewnych powodów nie mogła go osiągnąć. Można jej zatem zarzucić, że nadużyła stanowiska służbowego, co doprowadziło do przypisania odszkodowania.
Takie przypadki są raczej wyjątkami od reguły, dlatego generalnie zmiany dotyczące zawierania porozumień ze skorumpowanymi urzędnikami nie wyglądają na decyzję bardzo sprawiedliwą w oczach społeczeństwa.
Ustawodawca w trosce o sprawiedliwość przewidział jednak inne sankcje. Są to kary dodatkowe w postaci częściowej lub całkowitej konfiskaty mienia, zakazu zajmowania określonych stanowisk lub prowadzenia określonej działalności. Jak również nałożenie kosmicznych kar finansowych za ustawodawstwo karne, które przekraczają 200 milionów hrywien.
Udoskonalana jest instytucja ugód w postępowaniu karnym, dlatego też ogólnie wprowadzone zmiany można ocenić pozytywnie. Korupcja Przestępstwa karne lub przestępstwa związane z korupcją nie ograniczają się do dawania i przyjmowania łapówek. Najczęściej badane okoliczności dotyczą złożonych, zagmatwanych i wielopoziomowych relacji między państwem a biznesem. Dlatego obie strony powinny mieć prawo do zawarcia porozumienia na wzajemnie korzystnych warunkach.
Problem korupcji na Ukrainie ma charakter systemowy i aby go rozwiązać, nie wystarczy zdemaskować poszczególnych przedstawicieli i nagłośnić go w środkach masowego przekazu. Konieczne jest sformułowanie opinii ogółu społeczeństwa na temat zaprzeczania korupcji jako elementu rozwiązywania problematycznych sytuacji życiowych i osiągania pożądanych rezultatów.
Dopóki taka świadomość nie obejmie przynajmniej dużej części społeczeństwa, publiczne karanie poszczególnych osobowości nie przyniesie wielkich rezultatów. Dlatego te zmiany legislacyjne mogą nastąpić w państwie, które ma na celu walkę z korupcją jako zjawiskiem, a zatem poniekąd pozwala na utratę jakości kosztem ilości.
Głównym naciskiem społeczeństwa na tę ustawę (pomijając fakt, że została uchwalona pod presją partnerów w celu otrzymania miliardowej pomocy finansowej) jest to, że skorumpowana osoba może odkupić karę. Nie należy jednak zapominać, że w takich przypadkach skorumpowany straci cały swój majątek i inne aktywa, więc sytuacja nie wygląda tak źle.
Ostatnia deska ratunkuNajwiększym problemem zmian w Kodeksie karnym jest to, kto będzie decydował: czy ukarać osobę skorumpowaną, czy też ugodzić się na śledztwo.
Jeżeli zgodnie z ogólną zasadą jedynie sąd jest uprawniony do określenia kary w przypadku skazania osoby za popełnienie przestępstwa, wówczas ustawa nr 4033-ХХ częściowo przenosi tę rolę na prokuratora. Będzie to zależało od tego, czy prokurator wyrazi zgodę na zawarcie ugody z podejrzanym czy oskarżonym, czy dana osoba otrzyma rzeczywisty wyrok pozbawienia wolności lub karę w zawieszeniu z karą grzywny lub konfiskatą. Zawarcie takiej umowy jest prawem prokuratora, a nie obowiązkiem.
Jest jeszcze jeden niuans – takie porozumienia mogą stać się mechanizmem nakłaniania do przyznania się do winy nawet wtedy, gdy winy nie ma, ze względu na możliwą groźbę realnej kary. W takich okolicznościach zasadne byłoby umożliwienie sądowi podjęcia decyzji o karze alternatywnej, niezwiązanej z pozbawieniem wolności, w przypadku gdy oskarżony okaże skruchę, ujawni wspólników, zadośćuczyni za doznaną krzywdę i zgodzi się przyznać do winy.
Czyli dać sądowi, w oparciu o wyniki procesu powszechnego, możliwość zastosowania innych kar niezwiązanych z aresztem, które mogłyby sprawiedliwie ukarać oskarżonego o korupcję.
Jest to koncepcja, która mogłaby przyczynić się do kontradyktoryjnego charakteru procesu karnego, a nie tylko sprowadzać wszystko do wyboru między przyznaniem się do winy a pozbawieniem wolności.
Źródło