„Ceny gazu w Europie rosną po wstrzymaniu tranzytu przez Ukrainę Ceny gazu w Europie wzrosły o 4,3% po wstrzymaniu tranzytu przez Ukrainę. Handlowcy przewidują dalsze wzrosty cen w związku z zimowymi przymrozkami i ograniczonymi alternatywnymi drogami dostaw.”, — informuje: unn.ua
Referencyjna cena gazu wzrosła w styczniu o 4,3%, osiągając 51 euro za megawatogodzinę, najwyższy poziom od października 2023 roku. Dostawy rosyjskiego gazu przez Ukrainę ustały po wygaśnięciu kontraktu tranzytowego między obydwoma krajami i nie ma równoważnej alternatywy na tę trasę.
Handlowcy uważnie obserwują, czy utrata ważnych dla krajów Europy Środkowej przepływów z Rosji nie doprowadzi do szybszego wyczerpywania się rezerw magazynów gazu. Zasoby gazu w Europie już teraz maleją w najszybszym tempie od 2021 r., kiedy rozpoczął się kryzys gazowy. Sytuację komplikują prognozy ujemnych temperatur w wielu krajach, które spowodują wzrost zapotrzebowania na ciepło. Na Słowacji, jednym z krajów najbardziej dotkniętych zakłóceniami w dostawach, do połowy stycznia temperatura może spaść do -7°C.
Kryzys energetyczny w Mołdawii: co wiadomo1 stycznia 2025 r., 17:41 • 52207 wyświetleń
Chociaż jest mało prawdopodobne, aby Europa tej zimy została pozbawiona gazu dzięki istniejącym rezerwom i alternatywnym dostawom, handlowcy już teraz doświadczają trudności z perspektywą uzupełnienia zapasów przed kolejnym sezonem grzewczym. Ceny gazu na lato przewyższyły już ceny na zimę 2025-26, co sprawi, że uzupełnianie zapasów będzie droższe i trudniejsze.
„Rośnie ryzyko, że UE wejdzie w (następną – red.) zimę z niskim poziomem magazynowania gazu, co spowoduje, że jego uzupełnianie będzie drogie” – powiedział Arne Lomann Rasmussen, główny analityk w Global Risk Management w Kopenhadze.
Rosyjski gaz rurociągowy jest obecnie dostarczany do Europy tylko jedną trasą – przez Turcję na Węgry. Dostawy tą trasą będą ściśle monitorowane.
Wraz z zaprzestaniem przepływów przez Ukrainę Europa stanie się jeszcze bardziej uzależniona od skroplonego gazu ziemnego (LNG), zwłaszcza pochodzącego z Rosji. W ubiegłym roku Rosja wysłała do Europy rekordowe ilości LNG, stając się drugim co do wielkości dostawcą po Stanach Zjednoczonych, które niedawno uruchomiły dwa nowe zakłady eksportowe.
LNG pozostaje jednak kosztowną opcją dla śródlądowych krajów Europy Środkowo-Wschodniej ze względu na koszty transportu do portów w Niemczech, Polsce czy Grecji, regazyfikacji i dalszego tranzytu. Słowacja oszacowała, że import gazu z zachodu będzie kosztować dodatkowe 177 mln euro (183 mln dolarów). Według Waltera Bolza, byłego austriackiego organu regulacyjnego i obecnego starszego doradcy ds. energii w Baker&McKenzie LLP, „europejskich rynków gazu nie brakuje, ale transport z zachodu na wschód jest ograniczony, co spowoduje dodatkowe marże dla regionu.
W tym roku Europa będzie musiała aktywniej konkurować o dostawy LNG, zwłaszcza latem, kiedy w Azji rośnie zapotrzebowanie na energię elektryczną do klimatyzacji. Choć na całym świecie powstają nowe instalacje LNG, znaczącego wzrostu mocy można spodziewać się dopiero za kilka lat.
Cena referencyjna gazu z dostawą w lutym w Holandii wzrosła o 3,1% do 50,39 euro za megawatogodzinę od godziny 8:10 w Amsterdamie. Kontrakty futures przekroczyły granicę 50 euro 31 grudnia w obliczu oczekiwań na zatrzymanie przepływu.
Przypomnienie sobie czegoś
Ukraina wstrzymała tranzyt rosyjskiego gazu 1 stycznia 2025 r., kończąc dziesięciolecia zależności energetycznej. Posunięcie to wywołało mieszane reakcje w Europie: część krajów poparła tę decyzję, powołując się na potrzebę ograniczenia wpływów Rosji, inne, jak np. Słowacja, wyraziły zaniepokojenie możliwymi konsekwencjami dla dostaw energii.