„W XII wieku mnisi założyli tu pierwszy ośrodek szpitalny dla żołnierzy, który później przekształcił się w odrębny klasztor. A dziś w…”, informuje: armyinform.com.ua
Przeczytaj dla: 4 min. 24 września 2024, 6:30
Foto: Natalia Krawczuk / ArmiyaInform Ławra Kijowsko-Peczerska to prawosławny klasztor, jedno z najbardziej czczonych świątyń chrześcijańskich w Europie Wschodniej.
W XII wieku mnisi założyli tu pierwszy ośrodek szpitalny dla żołnierzy, który później przekształcił się w odrębny klasztor. A dzisiaj w Rezerwacie Narodowym „Ławra Kijowsko-Peczerska” realizowany jest program „Odnowa duchowa poprzez kulturę”, którego celem jest zapewnienie moralnego i duchowego wsparcia obrońcom Ukrainy po najtrudniejszych próbach wojny poprzez zanurzenie w kulturowej i historycznej przestrzeni Ławry.
O programie rozmawiamy z dyrektorem generalnym Rezerwy Narodowej „Ławra Kijowsko-Peczerska” Maksymem Ostapenko.
— Maksym Anatoliyovych, dla personelu wojskowego, zwłaszcza po kontuzjach, prawdopodobnie bardzo przydatne będzie zanurzenie się w kulturową i historyczną przestrzeń sanktuarium narodowego poprzez komunikację, wycieczki, a także modlitwę…
— Ten program odnowy duchowej rozpoczął swoją pracę w 2023 roku. Z informacji otrzymanych od wojska wynika, że — to naprawdę działa.
Ma to bardzo pozytywny wpływ na wojsko, bo tak naprawdę osoba będąca obecnie w wojsku powinna otrzymać w dużej mierze wsparcie zarówno psychologiczne, jak i moralne. Wojskowy musi zrozumieć, że nie tylko ratuje własną rodzinę, własny dom, walczy o swoje najbliższe otoczenie, ale także broni niepodległości tego państwa. Kiedy dociera do Ławry, rozumie, że w ten sposób pomaga chronić ukraińskie świątynie, które są dla państwa nie mniej ważne niż wszystko inne, co mamy. W końcu są to sanktuaria narodowe — to są rzeczy, które spajają każdy naród.
I niestety Rosja przez wieki próbowała nam te świątynie odebrać. Przez wieki próbowała wpływać na Ukraińców, na nasz naród, na nasz naród poprzez sanktuaria. A teraz wojsko, które uczestniczy w badaniach i nurkowaniu w tych świątyniach, również czuje się obrońcami dziedzictwa narodowego. A to jest bardzo ważne, bo w ten sposób łączymy tutaj komponent kulturowy, duchowy i jednocześnie rehabilitację psychologiczną żołnierzy, którzy tu przychodzą.
Poza tym sama Lavra — jest to miejsce modlitwy, miejsce głębokiej tożsamości i kultury, które z pewnością inspiruje ludzi.
Wiele osób biorących udział w tym programie przyjeżdża do Ławry lub nie po raz pierwszy. Mało kto wie, jak potężne i niezwykłe jest to miejsce, które od tysiąca lat kształtuje naszą tożsamość. A kiedy ludzie przyłączają się do tych sanktuariów, na to niesamowite terytorium, doświadczają bardzo poważnego podniesienia moralnego.
W wojsku jest takie określenie — wsparcie moralne i psychologiczne (zestaw środków przeprowadzanych w celu ukształtowania, utrzymania i przywrócenia stanu moralnego i psychicznego personelu żołnierzy (sił) niezbędnego do pomyślnego wykonania powierzonych zadań. — Autoryt.). Wydaje mi się, że zwiedzanie takich obiektów — to jest właśnie to, co nazywa się wsparciem moralnym i psychologicznym w czystej postaci.
— Niedawno wziąłeś udział w warsztatach „Using Archaeology for Restoration” w Wielkiej Brytanii. Głównym tematem spotkania było opracowanie metod resocjalizacji i wsparcia psychologicznego dla kombatantów i weteranów. Opowiedz nam więcej o tym spotkaniu.
— W tym roku w czerwcu wraz z Serhijem Taranenko, pracownikiem rezerwatu, kierownikiem działu badań archeologii, zostaliśmy zaproszeni przez Uniwersytet w Bournemouth w Wielkiej Brytanii na seminarium poświęcone rehabilitacji personelu wojskowego poprzez udział w wykopaliskach archeologicznych.
Na seminarium obecnych było sześć grup zajmujących się taką rehabilitacją. Jednym z nich był nasz zespół. Rozmawialiśmy o doświadczeniach, które w ciągu roku zostały już wdrożone w Ławrze Kijowsko-Peczerskiej, a specjaliści z Uniwersytetu w Bournemouth, Ministerstwa Obrony Wielkiej Brytanii i kilku innych brytyjskich uniwersytetów opowiadali o doświadczeniach związanych z włączaniem weteranów i personelu wojskowego w rehabilitację poprzez zanurzenie się w archeologii.
W Wielkiej Brytanii program Nightingale działa od około 10 lat pod przewodnictwem czołowego archeologa Ministerstwa Obrony Narodowej Richarda Osgooda. To bardzo ciekawy program, który polega na zaangażowaniu weteranów i poprawie ich stanu psychicznego po udziale w działaniach wojennych poprzez zaangażowanie w archeologię. Planujemy podkreślić i rozszerzyć komponent archeologiczny naszego programu rewitalizacji. Doświadczenia brytyjskie pokazały nam, jak ważna jest organizacja pracy z wojskiem przy wykopaliskach i jesteśmy gotowi zastosować tę wiedzę na Ukrainie.
Warto zaznaczyć, że Brytyjczycy byli w dobrym tego słowa znaczeniu zszokowani, że w ciągu jednego roku realizacji programu „Duchowa Odnowa przez Kulturę” udało nam się pod wieloma względami osiągnąć to, co im się udało przez 10 lat.
Przecież dopiero teraz zaczynają rozumieć, że oprócz archeologii należy szukać możliwości dodania elementu historycznego i duchowego. Podstawą naszego programu jest właśnie element historyczny i duchowy, a archeologia była jednym z elementów. Mamy nieco inne pozycje wyjściowe, ale ideą jest właśnie odnowa duchowa poprzez uczestnictwo w badaniu własnej historii — stało się to już praktyką istniejącą w Wielkiej Brytanii i być może w innych krajach.
Bardzo miło, że Lavra również mogła podzielić się swoim doświadczeniem i myślę, że nasze doświadczenia zostaną wykorzystane. Koledzy z uniwersytetów, którzy dokładnie badają psychologiczne aspekty takich programów, byli bardzo zainteresowani zapoznaniem się z naszymi informacjami. Jestem pewien, że te kontakty i ten program będą się nadal rozwijać. Marzymy, aby program został opracowany w Rezerwacie Narodowym „Ławra Kijowsko-Peczerska” wspólnie z Funduszem Charytatywnym Antoniego i Fedosija Peczerskich oraz Funduszem Charytatywnym Ukraińska Ławra z Ministerstwem Obrony Ukrainy, aby program ten został przeskalowany do innych lokalizacji kulturalnych Ukrainy. Pojawiły się już oferty z innych muzeów i rezerwatów przyrody na dołączenie do podobnych wydarzeń z udziałem wojska.
W sprawie współpracy w ramach programu „Odnowa duchowa przez kulturę” prosimy o kontakt: +38 (050) 974-22-46 (Oleg Topylko).
